ปัญหาสำคัญที่ควรตั้งคำถามทั้งในวันนี้และวันข้างหน้า คือเราจะสามารถอยู่รอดภายใต้สถานการณ์เช่นที่ว่านี้ได้อย่างไร?
แม้ประเทศไทยจะมีจุดแข็งหลายด้าน อาทิ การมีภาคธุรกิจจำนวนหนึ่งที่แข็งแกร่งและมีประสบการณ์สามารถรับมือกับความ ไร้เสถียรภาพด้านๆ ต่างในช่วงที่ผ่านมาได้เป็นอย่างดี แต่จุดแข็งที่สำคัญที่สุดของประเทศตั้งแต่อดีตอันไกลโพ้นจนถึงปัจจุบัน และยากที่จะเปลี่ยนแปลงในอนาคตก็คือ “จุดแข็งทางภูมิศาสตร์” ในการเป็นจุดเชื่อมต่อระหว่างเมืองท่า และศูนย์กลางต่างๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งในแนวตะวันออก/ตะวันตก และเหนือ/ใต้ โดยที่สภาพและการเชื่อมต่อดังกล่าวเป็นสิ่งที่ปรากฏและดำเนินมาตั้งแต่อดีต เหมือนหลายพันปีก่อนจนถึงปัจจุบัน
เราจะเพิ่มศักยภาพของ “จุดแข็ง” ดังกล่าวนี้ได้อย่างไร?
ช่วงเวลาหลายปีที่ผ่านมา “โครงการรถไฟความเร็วสูง” (High Speed Train) ได้รับการพูดถึงอย่างหนาหูขึ้นทุกวัน ซึ่งในความเห็นของผู้เขียนแล้ว โครงการดังกล่าวนี้จะเป็นตัวช่วยอย่างสำคัญในการผลักดันและเสริมศักยภาพการ แข่งขันของประเทศไทย แปรจุด “จุดแข็ง” ทางภูมิศาสตร์ของไทยให้กลายเป็น “ศักยภาพ” ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ รวมถึงสังคมและวิถีของผู้คน
การพัฒนาโครงการรถไฟความเร็วสูงจะทำให้เกิดการแปรเปลี่ยนและเปลี่ยนแปลงอย่างสำคัญของประเทศไทยดังต่อไปนี้
ประการแรก ดังที่กล่าวมาแล้ว “จุดแข็ง” ทางภูมิศาสตร์ของไทยจะแปรเปลี่ยนเป็น “ศักยภาพ” สำคัญในการ “เชื่อมโยง” ศูนย์กลางแต่ละภูมิภาคของไทยและประเทศเพื่อนบ้านในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และลุ่มแม่น้ำโขง ด้วยความเร็วในการเดินทางที่สั้นลงอย่างมาก อันจะส่งผลให้เกิดการไหลเวียนที่รวดเร็วของผู้คน สินค้า และทุน รวมถึงกระชับแหล่งวัตถุดิบให้แนบแน่นกับแหล่งผลิต และแหล่งผลิตกับตลาดสินค้าให้แนบแน่นขึ้นด้วย “ต้นทุน” การเชื่อมโยงที่ถูกกว่าและมีประสิทธิภาพมากกว่าระบบถนน
ประการที่สอง “กรุงเทพฯ” จะลดความแออัดและกระจุกตัวของประชากรที่เป็นสาเหตุของปัญหาสังคมและการจราจร พร้อมกับการขยายตัวของ “เมืองหลัก” และ “เมืองบริวาร” ตามเส้นทางรถไฟในระยะเดินทางประมาณ ½ - 2 ชั่วโมงด้วยรถไฟจากกรุงเทพฯ อันหมายถึงคุณภาพชีวิตของผู้คนจะมีแนวโน้มทีดีขึ้นและไม่ต้องมีการแย่งชิง ทรัพยากรในเมืองศูนย์กลางมากนัก
ประการที่สาม “เมืองหลัก” และ “เมืองรอง” ตามภูมิภาคที่เดินทางโดยสะดวกจากกรุงเทพฯ และดินแดนตอนในของประเทศจะเกิดการเติบโตอย่างมีสเถียรภาพ เกิดธุรกิจใหม่ๆ อาทิ ธุรกิจในภาคบริการ การขนส่ง อุตสาหกรรม และธุรกิจสร้างสรรค์ต่างๆ ที่นอกเหนือจากภาคเกษตรกรรมมากขึ้น เนื่องจากทรัพยากร บุคลากร และทุนสามารถไหลเวียนได้รวดเร็วและสะดวกขึ้น โดยที่ “เมืองหลัก” และ “เมืองรอง” จำนวนหนึ่งจะแปรสภาพตัวเองกลายเป็น “ศูนย์รวม” (Hub) ในการกระจายสินค้าสู่พื้นที่ต่างๆ ในภูมิภาคและประเทศเพื่อนบ้าน ในทางเดียวกับเป็นที่รวบรวมสินค้าจากพื้นที่เหล่านั้นเพื่อส่งต่อและกระจาย ในพื้นที่อื่น ในลักษณะเดียวกับที่กรุงเทพมหานครเป็นอยู่ในปัจจุบัน
ประการสุดท้าย “กรุงเทพฯ” จากปัจจุบันที่เป็นศูนย์กลางในแทบทุกเรื่องจะแปรสภาพตัวเองจากที่อยู่ประจำ ของคนจำนวนมากเป็น “จุดเชื่อมต่อ” และปฏิสังสรรค์ของผู้คน ทรัพยากร และทุน ที่จะเคลื่อนย้าย (ด้วยความเร็วสูง) จากภูมิภาคและประเทศเพื่อนบ้าน จนกลายเป็นเมืองที่มีความหลากหลายของผู้คนและชีวิตทางสังคม (Cosmopolitan city) เฉกเช่นเดียวกับที่ปรากฏในเมืองใหญ่อย่างนิวยอร์ก ฮ่องกง และสิงคโปร์
จากที่กล่าวมารถไฟความเร็วสูงจึงเป็นกลไกสำคัญหนึ่งในการเพิ่มศักยภาพของ
ประเทศที่ความสามารถและศักยภาพทางการแข่งขันในหลายด้านเริ่มถดถอยลง
นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงและการเคลื่อนย้ายของภาคเกษตรกรรมสู่ภาคการผลิตและการ
บริการที่หลากหลายมากขึ้น รวมถึงการแปรสภาพของ “ต่างจังหวัด” ให้กลายเป็น
“ศูนย์กลาง” ด้านต่างๆ
ท่ามกลางการเติบโตทางเศรษฐกิจและการเชื่อมโยงของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียง
ใต้และลุ่มน้ำโขงอันยากที่จะหนีพ้น
...........................เผยแพร่ครั้งแรกใน คอลัมน์มุมมองบ้านสามย่าน หนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ วันที่ 22 พฤศจิกายน 2555
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น